Voor wie geldt de aannemersaansprakelijkheid?

De aannemersaansprakelijkheid geldt voor:

• de aannemer en de onderaannemer
• de eigenbouwer
• de verkoper van een toekomstige zaak

Aannemer en onderaannemer 

Wanneer de aannemer de uitvoering van een werk geheel of gedeeltelijk uitbesteedt aan een ander (die niet bij hem in dienstbetrekking is), is die ander onderaannemer. Bij uitbesteding van werk is de aannemer hoofdelijk aansprakelijk voor de loonbelasting en premies die zijn onderaannemer in verband met dat werk is verschuldigd.

De onderaannemer kan op zijn beurt het werk, of een gedeelte daarvan, dat hij heeft aangenomen van de aannemer, uitbesteden aan een andere onderaannemer. De aannemer is dan ook hoofdelijk aansprakelijk voor de loonbelasting en premies van die andere onderaannemer en van eventuele volgende onderaannemers.

Ook iedere onderaannemer zelf is hoofdelijk aansprakelijk voor de loonbelasting en premies van de onderaannemers aan wie hij werk heeft uitbesteed, en van eventuele volgende onderaannemers. De onderaannemer wordt ten opzichte van zijn onderaannemer(s) als aannemer aangemerkt.

Zo ontstaat een keten van aansprakelijke aannemers die bij een bepaald werk zijn betrokken. Als een van de onderaannemers in de keten de loonbelasting en premies in verband met dit werk niet betaalt, dan kunnen de aannemers boven hem in de keten daarvoor aansprakelijk worden gesteld. Er kunnen dus meer aannemers tegelijk aansprakelijk zijn.

Let op!

De opdrachtgever van het werk is niet aansprakelijk.

Voorbeeld:

Constructiebedrijf Joonchi neemt een uit te voeren werk aan. Een deel van dit werk besteedt hij uit aan Toto Construction. Toto Construction besteedt weer een deel van het werk uit aan bouwbedrijf Mega. Toto Construction wordt dan ten opzichte van bouwbedrijf Mega als aannemer aangemerkt. Constructiebedrijf Joonchi is aansprakelijk voor de door Toto Construction en bouwbedrijf Mega niet-betaalde loonbelasting en premies met betrekking tot het uitbestede werk. Toto Construction is aansprakelijk voor de door bouwbedrijf Mega niet-betaalde loonbelasting en premies met betrekking tot het uitbestede werk.

De buitenlandse aannemer die een werk in Aruba laat uitvoeren, kan hoofdelijk aansprakelijk gesteld worden voor de door de onderaannemer niet-betaalde loonbelasting en premies. Deze onderaannemer moet in Aruba loonbelasting en premies betalen in verband met dat werk. 
Voor de betaling van de aansprakelijkheidsschuld van de buitenlandse aannemer zijn hoofdelijk aansprakelijk:

• de leider van zijn vaste inrichting (bijvoorbeeld kantoor of werkplaats) in Aruba,
• zijn in Aruba wonende of gevestigde vaste vertegenwoordiger, dan wel
• degene die de leiding heeft van de in Aruba verrichte werkzaamheden.

Eigenbouwer 

De aannemersaansprakelijkheid beschouwt ook de eigenbouwer als aannemer. Iedere ondernemer die zonder opdracht van een ander buiten dienstbetrekking in de normale uitoefening van zijn bedrijf een werk van stoffelijke aard uitvoert, is eigenbouwer. Als de eigenbouwer het werk geheel of gedeeltelijk door een ander laat uitvoeren, wordt die ander daardoor ‘automatisch’ onderaannemer.

Kenmerkend voor de eigenbouwer is dat het uitvoeren van een werk tot zijn normale bedrijfsuitoefening behoort. Het bedrijf zelf, en níet de bedrijfstak waartoe het behoort, geeft hierbij de doorslag.

In veel gevallen bestaat de normale bedrijfsuitoefening bijvoorbeeld uit het fabriceren van producten voor de markt. Maar het bedrijf kan daarnaast ook zelf zijn bedrijfsmiddelen vervaardigen en onderhouden die gebruikt worden bij de fabricage van deze producten.

In dat geval is het bedrijf ook eigenbouwer, met betrekking tot het vervaardigen en onderhouden van die bedrijfsmiddelen.

Ook als het bedrijf alle werkzaamheden uitbesteedt aan een ander, kan het toch als eigenbouwer worden beschouwd.

Dit is het geval als:

• de algehele leiding van het uit te voeren werk bij het bedrijf zelf berust, en
• het werk tot de normale bedrijfsuitoefening behoort.

Het bedrijf is in zo’n geval dus niet opdrachtgever.

Voorbeeld 1

Een fabrikant laat een bepaald onderdeel van het fabricageproces - bijvoorbeeld de verpakking van zijn producten - in zijn fabriek door een onderaannemer uitvoeren. De fabrikant is dan eigenbouwer.

Voorbeeld 2

Een woningbouwvereniging houdt zich onder andere bezig met het ontwikkelen van bouwprojecten voor de verkoop en de verhuur, alsmede het onderhoud van de woningen in eigen beheer. De woningbouwvereniging is dan eigenbouwer.

Verkoper van een toekomstige zaak

Als iemand een product verkoopt dat hij nog moet produceren, kan hij worden beschouwd als onderaannemer in de zin van de aannemersaanprakelijkheid. Voorwaarde is dat de verkoop van het product voortvloeit uit of verband houdt met het uit te voeren werk.

Voorbeeld

Een aannemer heeft aangenomen een huis te bouwen. Voor dit huis moeten speciaal te ontwerpen en te vervaardigen trappen en kozijnen worden gekocht.

De verkoper verkoopt én construeert de trappen en kozijnen. De verkoper is dan onderaannemer. Als de verkoper de trappen en kozijnen alleen maar verkoopt en niet construeert, is hij géén onderaannemer.